TẾT HẠ NGUYÊN (Tết Cơm Mới)
Ý nghĩa:
Theo phong tục người Việt ta, Tết Hạ Nguyên được tiến hành vào ngày mồng Một hoặc mồng Mười, cũng có thể là ngày Rằm tháng Mười Âm lịch hàng năm (tùy từng địa phương). Theo quan niệm của ông cha ta ngày xưa, những ngày Thiên đình cử thần Tam Thanh xuống trần gian để xem xét việc tốt xấu trong nhân gian về tâu với Ngọc Hoàng. Vì thế cho nên mọi người thường tiến hành làm lễ để thần Tam Thanh ban phúc lành, tránh tai họa và cũng là dịp “tiến tân” cơm gạo mới cúng Tổ tiên, ông bà.
Vào dịp này, mọi người thường hay mua quà và gạo nếp biếu ông bà, cha mẹ và những bậc được tôn kính để tỏ lòng kính trọng, hiếu thuận và biết ơn đối với bề trên.
Sắm lễ thắp hương:
Theo phong tục từ cổ xưa, ngày Tết Cơm Mới (Tết Hạ Nguyên) nhà nhà đều nấu xôi gạo mới, sắm sửa hương thơm, hoa quả tươi, đèn nến cùng mâm lễ mặn dâng lên cúng tổ tiên.
Văn khấn Tổ Tiên (Ngày Tết Cơm Mới)
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, các hương linh họ nội họ ngoại.
Tín chủ chúng con là:…………………
Ngụ tại :…………………
Hôm nay là ngày mồng Một (mồng Mười Rằm) tháng Mười là ngày Tết Cơm Mới, tín chủ con thành tâm sắm lễ hương hoa, trà quả, nấu cơm gạo mới, thắp nén hương thơm dâng lên trước án.
Trộm nghĩ rằng:
Cây cao bóng mát
Quả tốt hương bay
Công tài bồi xưa những ai gây dựng
Của quý hóa nay con cháu hưởng
Ơn Trời Đất Phật Tiên, chư vị Tôn thần
Sau nhờ ơn Tổ tiên gây dựng, kể công tân khổ biết là bao
Đến nay con cháu dồi dào, hưởng miếng trân cam
Nay nhân mùa gặt hái
Gánh nếp tẻ đầu mùa
Nghĩ đến ơn xưa
Cày bừa vun xới,
Sửa nồi cơm mới
Kính cẩn dâng lên
Thường tiên nếm trước
Mong nhờ Tổ phước
Hòa cốc phong đăng
Thóc lúa thêm tăng
Hoa màu tươi mới
Làm ăn tiến tới
Con cháu được nhờ
Lễ tuy đơn sơ
Tỏ lòng thành kính.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân, Ngũ Phương, Long Mạch, Tài thần. Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Giãi tấm lòng thành cúi xin được phù hộ độ trì và chứng giám.
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Cẩn cáo!