TẾT HÀN THỰC
(Mồng 3 tháng 3 Âm lịch)
Ý nghĩa:
Hàng năm vào ngày này nhiều gia đình thường hay xay bột gạo, đỗ xanh làm bánh trôi, bánh chay, nấu xôi chè để lễ vật và cúng Gia tiên. Ngày tết này mang hàm ý tưởng niệm người thân trong những ngày cuối xuân. Tết Hàn Thực của người Việt không mang hàm ý như tết Hàn Thực của người Trung Quốc vì không liên quan đến giới Tử Thôi và những kiêng kỵ khác.
Tết Hàn Thực bắt nguồn từ tục Ngày lửa mới theo tín ngưỡng thờ thần Lửa cổ xưa. Trước kia, vào thời gian tết này người ta dập hết bếp lửa và chỉ an đồ nguội. Vì lý do ăn đồ nguội trong dịp này nên có tên gọi là Tết Hàn Thực. Sau đó, tiến hành đốt lửa mới.
Sắm lễ thắp hương:
Hương thơm, hoa tươi, trầu cau, nước và 3 hoặc 5 bát bánh trôi, 3 hoặc 5 bát bánh chay (yêu cầu số lẻ) dâng lên bàn thờ. Có những gia đình còn thắp thêm xôi chè để lễ Phật và cúng Gia tiên.
Văn khấn tết Hàn Thực
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu, Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, chư vị Gia tiên, chư vị hương linh họ nội họ ngoại.
Tín chủ chúng con là:……………Ngụ tại:…………………….
Hôm nay là ngày………………gặp tiết Hàn Thực, chúng con nhớ đến thâm ân trời đất, chư vị Tôn thần, nhớ đức cù lao Tiên tổ, thành tâm sắm sanh lễ vật, trà quả hương đăng dâng lên trước án. Chúng con kính mời các Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, các chư vị hương linh nội, ngoại…..Cúi xin thương xót con cháu giáng lâm về linh sàng chứng giám lòng thành, hưởng thụ lễ vật.
Chúng con kính mờ ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân, Ngũ Phương, Long Mạch, Tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lầm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con sức khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành. Bốn mùa không có ách nào xâm, tám tiết hưởng vinh hoa thịnh vượng.
Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy).
Cẩn cáo!
Lưu ý: Tết Hàn Thực ngày 3 tháng Ba Âm lịch khi cũng Tổ tiên thì phải khấn thần ngoại trước, thần nội sau.