Lễ động thổ làm nhà
Quan niệm dân gian cho rằng: “Đất có Thổ công, sông có Hà bá”, do vậy việc xây dựng hay khánh thành nhà cửa, cửa hàng cửa hiệu…nên có lễ kêu cầu để công việc làm ăn được trôi chảy, thuận lợi. Tất nhiên người ta phải xem xét kỹ lưỡng việc chọn ngày, giờ tốt để khởi công (tránh những ngày thụ tử, phạm sát trùng tang, trùng phục…)
Trước giờ khởi công, gia chủ sắm lễ vật hương hoa tùy tâm. Lễ vật thường gồm: hương hoa, trầu qủa, tiền vàng, rượu thịt, xôi nếp, gà luộc, gạo, muối… Đặt lễ trên mâm có kê đôn tại khu đất để làm lễ.
Gia chủ thắp đèn hương (hương thắp 7 nén), vái 4 phương (mỗi phương một vái) rồi quay vào mâm lễ đọc văn khấn. Khi tàn hương (hoặc hương chỉ cần cháy 2/3 là được), vái tạ, hóa tiền vàng, rắc muối gạo ra bốn phía, rồi đào, cuốc mấy nhát tượng trưng ở nơi định xây dựng, mở đầu cho việc thi công đào móng.
VĂN KHẤN LỄ THẦN LINH
(Dùng khi động thổ)
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, năm thứ…… tháng….. ngày……
Hiện tín chủ ở tại……. tỉnh……….. huyện ……., xã……..
Tín chủ con là………….cùng toàn gia quyến nhất tâm vì công việc tu tạo nhà đất riêng, chọn ngày lành làm lễ khởi công động thổ.
Kính cẩn sắm biện trầu nước
Lòng thành tấu lên đức Thần linh vị tiền.
Trộm nghĩ rằng:
Tôn thần cai quản lãnh thổ, hùng cứ một phương
Thông minh sáng láng, thương đến dân lành
Chứng giám lòng thành giáng lâm lễ bạc
Giúp cho tín chủ cửa nhà thịnh vượng, nhân vật bình an
Một thời xây dựng muôn năm trường tồn
Sợ khi xây dựng khuôn viên chạm đến đất đai Long mạch.
Kính mong đại đức, nhất xá ban ơn.
Kính mong Bản xứ Tôn thần
Chính trực vô tư, âm thầm phù hộ.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Trong trường hợp làm nhà nhiều tầng, mỗi khi cất nóc mỗi tầng để xây tiếp tầng trên, hoặc khi có sửa chữa lớn về nhà ở, nhà kho, bếp núc thì dùng bài văn khấn sau:
VĂN KHẤN
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
– Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy Quan Đương Niên.
– Con kính lạy các Tôn thần bản xứ.
Tín chủ chúng con là:…………………………..
Ngụ tại:……………………………………………..
Hôm nay là ngày…. tháng…. năm….
Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Vì tín chủ con khởi tạo……….(nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà, nếu sửa chữa thì đọc là sửa chữa). Căn nhà ở địa chỉ…………ngôi dương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc, làm việc gì thì nói việc ấy).
Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: ngài Kim niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh, Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long mạch Tôn thần và tất cả các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, chủ thợ được bình an, ngày tháng được hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo, phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng lễ vật phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lành, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Những người có tuổi phạm vào năm Kim lâu và Hoang ốc thì không nên làm nhà. Nếu do điều kiện cấp bách mà phải làm nhà, thì những người này khi làm phải mượn người có tuổi không phạm vào hai điều trên để động thổ, khởi công dựng nhà. Khi bắt đầu khấn và lúc động thổ, gia chủ phải lánh khỏi nơi làm nhà. Sau khi hoàn tất việc động thổ xong, mới được trở về.